http://manivesto1956.blogspot.com/
Είναι πράγματι εξαιρετικά φιλόδοξο το αφιέρωμα στον μοντερνισμό της 30ετίας ’70-90 που οργανώνει το βρετανικό Μουσείο Victoria and Albert στο Λονδίνο. (Postmodernism Style and Subversion 1970-1990)
Αυτό το ασταθές μείγμα, το κίνημα με την έντονη θεατρικότητα και πολυχρωμία, που υπηρέτησε φανατικά το στυλ, την ελευθερία στην τέχνη και κατέστησε το design τρόπο ζωής υπέπεσε, ειδικά τη δεκαετία του ’90, στα γρανάζια της διεθνούς χρηματοπιστωτικής διαπλοκής καθώς κατέστησε τον μοντερνισμό, σε όλες του τις εκφράσεις, τρόπο ζωής. Αυτοκαταστράφηκε; Oι απαντήσεις που δίνονται δεν είναι σαφείς.
Με βασική αρχή την πολυπλοκότητα και την αντίφαση, τον πλουραλισμό και την άρνηση στα ουτοπικά οράματα του μοντερνισμού -τη σαφήνεια και την απλότητα- ο μεταμοντερνισμός γκρέμισε τις καθιερωμένες ιδέες σχετικά με το στυλ. Έφερε μια ριζική ελευθερία στην τέχνη και το σχεδιασμό, με αστείες, συχνά, χειρονομίες αλλά και επιθετικές πρωτοβουλίες που, μερικές φορές, άγγιζαν τα όρια του παραλόγου.
Στις δεκαετίες ΄60 και ΄70 πειραματίστηκε με αρχιτεκτονικούς ρυθμούς από το παρελθόν και παρά τις επιθέσεις που δέχτηκε από την κριτική επέζησε ως προς τον κεντρικό στόχο του: να αντικαταστήσει ένα ομοιογενές ιδίωμα με τον πλουραλισμό των ιδεών και το στυλ. Αυτή η τάση αποτυπώθηκε ευρέως στο έργο Strada Novissima του Hans Hollein που έγινε για την Μπιενάλε της Βενετίας, το 1980- μια πρόσοψη κτιρίου η οποία είχε ως κεντρικό της θέμα «ένα δρόμο των στυλ». Ο Hollein σχεδίασε ένα σύνολο στηλών που ανακεφαλαίωνε την ιστορία της αρχιτεκτονικής, ανατρέχοντας από τον πρωτόγονο κήπο, στα ερείπια της κλασικής περιόδου και σ’ ένα μοντέρνο ουρανοξύστη.
Αυτό που ξεκίνησε ως ένα ριζοσπαστικό περιθωριακό κίνημα έγινε σήμα κατατεθέν της «δεκαετίας τουdesign». Ζωηρό χρώμα, θεατρικότητα και υπερβολή: όλα δήλωναν ένα στυλ. Οι γυαλιστερές επιφάνειες, η πλαστικοποίηση των πάντων συνδύαζαν την ανατροπή με την εμπορικότητα και βρήκαν θερμούς υποστηρικτές: τα περιοδικά ποικίλης ύλης και τη μουσική. Το έργο των Ιταλών σχεδιαστών (Studio Alchymia και Μέμφις) - έκανε το γύρο του κόσμου μέσα από εκδόσεις, όπως το Domus. Εν τω μεταξύ, η ενέργεια της υποκουλτούρας (post-punk) μεταδόθηκε ευρύτατα μέσα από τα μουσικά βίντεο και τα γκράφιτι. Ήταν η στιγμή του Νέου Κύματος: η συναρπαστική εικόνα, το look κατέστη τρόπος ζωής.
To 1981, ωσάν να επρόκειτο για τον εορτασμό τηςνέας δεκαετίας, ο καλλιτέχνης της Pop Art, Andy Warhol δημιούργησε την περίφημη ενυπόγραφη μεταξοτυπία με το σύμβολο του δολαρίου. Αυτή η έντεχνη ειρωνική αναγνώριση της αγοραστικής αξίας του ισχυρού νομίσματος, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του μεταμοντερνισμού στην τελική του φάση. Καθώς η «δεκαετία του desigh» κυριάρχησε και μαζί της και η παγκόσμια οικονομία, ο μεταμοντερνισμός έγινε το προτιμώμενο στυλ του καταναλωτισμού και της εταιρικής κουλτούρας. Τελικά όμως, αυτό υπήρξε η καταστροφή του κινήματος. Ο μεταμοντερνισμός κατέρρευσε υπό το βάρος της ίδιας του της επιτυχίας. Ωστόσο, κοιτώντας πίσω, μπορούμε να διδαχτούμε πολλά από την μοιραία συνάντηση του μεταμοντερνισμού με το χρήμα. Σήμερα, που η αγορά καθορίζει και πάλι τον τρόπο ζωής μας, θα ήταν χρήσιμο να ανατρέξουμε στα λόγια του θεωρητικού Fredric Jameson, που όταν αντίκρισε τους πίνακες του Γουόρχολ, έγραψε: «θα έπρεπε να είναι ισχυρές και κριτικές πολιτικές δηλώσεις. Αν δεν είναι έτσι, καθένας, θα ήθελε, πραγματικά, να μάθει το γιατί.»
Είναι πράγματι εξαιρετικά φιλόδοξο το αφιέρωμα στον μοντερνισμό της 30ετίας ’70-90 που οργανώνει το βρετανικό Μουσείο Victoria and Albert στο Λονδίνο. (Postmodernism Style and Subversion 1970-1990)
Αυτό το ασταθές μείγμα, το κίνημα με την έντονη θεατρικότητα και πολυχρωμία, που υπηρέτησε φανατικά το στυλ, την ελευθερία στην τέχνη και κατέστησε το design τρόπο ζωής υπέπεσε, ειδικά τη δεκαετία του ’90, στα γρανάζια της διεθνούς χρηματοπιστωτικής διαπλοκής καθώς κατέστησε τον μοντερνισμό, σε όλες του τις εκφράσεις, τρόπο ζωής. Αυτοκαταστράφηκε; Oι απαντήσεις που δίνονται δεν είναι σαφείς.
Με βασική αρχή την πολυπλοκότητα και την αντίφαση, τον πλουραλισμό και την άρνηση στα ουτοπικά οράματα του μοντερνισμού -τη σαφήνεια και την απλότητα- ο μεταμοντερνισμός γκρέμισε τις καθιερωμένες ιδέες σχετικά με το στυλ. Έφερε μια ριζική ελευθερία στην τέχνη και το σχεδιασμό, με αστείες, συχνά, χειρονομίες αλλά και επιθετικές πρωτοβουλίες που, μερικές φορές, άγγιζαν τα όρια του παραλόγου.
Στις δεκαετίες ΄60 και ΄70 πειραματίστηκε με αρχιτεκτονικούς ρυθμούς από το παρελθόν και παρά τις επιθέσεις που δέχτηκε από την κριτική επέζησε ως προς τον κεντρικό στόχο του: να αντικαταστήσει ένα ομοιογενές ιδίωμα με τον πλουραλισμό των ιδεών και το στυλ. Αυτή η τάση αποτυπώθηκε ευρέως στο έργο Strada Novissima του Hans Hollein που έγινε για την Μπιενάλε της Βενετίας, το 1980- μια πρόσοψη κτιρίου η οποία είχε ως κεντρικό της θέμα «ένα δρόμο των στυλ». Ο Hollein σχεδίασε ένα σύνολο στηλών που ανακεφαλαίωνε την ιστορία της αρχιτεκτονικής, ανατρέχοντας από τον πρωτόγονο κήπο, στα ερείπια της κλασικής περιόδου και σ’ ένα μοντέρνο ουρανοξύστη.
Αυτό που ξεκίνησε ως ένα ριζοσπαστικό περιθωριακό κίνημα έγινε σήμα κατατεθέν της «δεκαετίας τουdesign». Ζωηρό χρώμα, θεατρικότητα και υπερβολή: όλα δήλωναν ένα στυλ. Οι γυαλιστερές επιφάνειες, η πλαστικοποίηση των πάντων συνδύαζαν την ανατροπή με την εμπορικότητα και βρήκαν θερμούς υποστηρικτές: τα περιοδικά ποικίλης ύλης και τη μουσική. Το έργο των Ιταλών σχεδιαστών (Studio Alchymia και Μέμφις) - έκανε το γύρο του κόσμου μέσα από εκδόσεις, όπως το Domus. Εν τω μεταξύ, η ενέργεια της υποκουλτούρας (post-punk) μεταδόθηκε ευρύτατα μέσα από τα μουσικά βίντεο και τα γκράφιτι. Ήταν η στιγμή του Νέου Κύματος: η συναρπαστική εικόνα, το look κατέστη τρόπος ζωής.
To 1981, ωσάν να επρόκειτο για τον εορτασμό τηςνέας δεκαετίας, ο καλλιτέχνης της Pop Art, Andy Warhol δημιούργησε την περίφημη ενυπόγραφη μεταξοτυπία με το σύμβολο του δολαρίου. Αυτή η έντεχνη ειρωνική αναγνώριση της αγοραστικής αξίας του ισχυρού νομίσματος, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του μεταμοντερνισμού στην τελική του φάση. Καθώς η «δεκαετία του desigh» κυριάρχησε και μαζί της και η παγκόσμια οικονομία, ο μεταμοντερνισμός έγινε το προτιμώμενο στυλ του καταναλωτισμού και της εταιρικής κουλτούρας. Τελικά όμως, αυτό υπήρξε η καταστροφή του κινήματος. Ο μεταμοντερνισμός κατέρρευσε υπό το βάρος της ίδιας του της επιτυχίας. Ωστόσο, κοιτώντας πίσω, μπορούμε να διδαχτούμε πολλά από την μοιραία συνάντηση του μεταμοντερνισμού με το χρήμα. Σήμερα, που η αγορά καθορίζει και πάλι τον τρόπο ζωής μας, θα ήταν χρήσιμο να ανατρέξουμε στα λόγια του θεωρητικού Fredric Jameson, που όταν αντίκρισε τους πίνακες του Γουόρχολ, έγραψε: «θα έπρεπε να είναι ισχυρές και κριτικές πολιτικές δηλώσεις. Αν δεν είναι έτσι, καθένας, θα ήθελε, πραγματικά, να μάθει το γιατί.»
No comments:
Post a Comment